Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы «Жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоо жөнүндө» Кыргыз Республикасынын 2024-жылдын 2-августундагы № 158 Мыйзамынын жаңы редакциясына киргизилген өзгөртүүлөргө ылайык бир катар чечимдерди кабыл алды жана жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоого катышкан талапкерлер жана саясий партиялар боюнча ченемдик укуктук актыларды шайлоо мыйзамдарына ылайык келтирүү үчүн түзѳтүүлѳрдү киргизди.

Шайлоо мыйзамдарына кабыл алынган өзгөртүүлөргө ылайык, “Жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоону өткөрүүдө талапкердин, саясий партиянын шайлоо фондунун каражаттарын түзүүнүн, келип түшүн эсепке алуунун жана чыгымдалышынын тартиби жөнүндө”, “Депутаттыкка талапкерлердин тизмесинен чыгуунун тартиби, шаардык кеңештердин депутаттыгына талапкерлердин кезегин ѳзгѳртүү жѳнүндѳ”, “Жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоодо шайлоо алдындагы үгүт иштерин жүргүзүүнүн тартиби жөнүндө”, “Шайлоолорду жана референдумдарды өткөрүүдө ден соолугунун мүмкүнчүлүктөрү чектелүү жарандардын шайлоо укуктарын ишке ашырууну камсыз кылуу жөнүндө” жоболорго жана жергиликтүү кеңештердин депутаттыгына талапкерлер үчүн колдонмого жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоодо тѳмѳндѳгүдѳй айрым нормалар киргизилди:

- айылдык кеңештин депутаттыгына талапкерлер үчүн шайлоо күрөөсү алынып салынды (мурда күрөөнүн суммасы 1000 сом болгон);

- шайлоо күрөөсүн кайтарып берүүнүн шарттарына кошумча өзгөртүүлөр киргизилди;

- талапкерлердин, саясий партиялардын даректүү социалдык жардам алуучу Кыргыз Республикасынын жарандары, калктын аз камсыз болгон катмары жана жөлөкпул алууга укугу бар жарандар менен кызмат көрсөтүү жөнүндө келишимдерди түзүүнүн кошумча нормасы киргизилди;

- ден соолугунун мүмкүнчүлүктөрү чектелүү адамдардын активдүү шайлоо укугун ишке ашыруу механизмдери кеңейтилди, ал саясий партияларды шаардык кеңештерге талапкерлердин тизмесин түзүүдө кеминде 1 талапкерди - ден соолугунун мүмкүнчүлүгү чектелген адамды киргизүүгө милдеттендирет;

- талапкерди көрсөтүүгө жана (же) шайлоого көмөктөшүүчү ишти жүзөгө ашыруу үчүн административдик ресурсту кыянаттык менен пайдаланууга жол берилбестик жөнүндө норма күчөтүлдү;

- жергиликтүү кеңештердин депутаттыгына ат салышып жаткан талапкерлер боюнча кызмат адамдарын шайлоого катышуу жагынан талаптар күчөтүлдү. Бул түзөтүүлөр жергиликтүү кеңештин депутаттыгына талапкерлигин коюуга ниеттенген учурда ыйгарым укуктарын кимдер убактылуу токтотот жана ким толугу менен токтотот деген айырмачылыкты тактайт. Тактап айтканда, шайлоого катышкан учурда, депутаттарды, мамлекеттик жана муниципалдык ишканалардын жетекчилерин, 30 пайыздан ашык мамлекеттик (муниципалдык) үлүшү болгон юридикалык жактарды жана алардын бөлүмдөрүн кошпогондо, мамлекеттик жана муниципалдык саясий кызматкерлердин ыйгарым укуктары толугу менен токтотулат;

- санариптештирүүгө байланыштуу талапкерлердин, саясий партиялардын документтерин кабыл алуунун айрым жол-жоболору такталды - талапкерлер жөнүндө бардык маалыматтар БШКга электрондук түрдө берилет, талапкерлерден, саясий партиялардан соттолбогондугу жөнүндө маалымкаттарды берүү талабы алынып салынды. Ошол эле учурда талапкерлердин соттолбогондугун жана башкаларын текшерүү ведомстволор аралык электрондук өз ара аракеттенүү тутумун жана мамлекеттик органдардан тастыктоонун атайын формаларын колдонуу менен ишке ашырылат, бул талапкерлердин мыйзамдарга ылайык келишин текшерүүдө маалымат үчүн жоопкерчиликти жогорулатууга тийиш;

- эгерде шайлоо мыйзамдарын бузуунун натыйжасында алар үчүн берилген добуштар жараксыз деп табылса, мындай учурларда шайлоо күрөөсүн төлөгөн талапкерлер жана партиялар кийинки шайлоого катышууга укугу жок деген норма киргизилген, мындай учурда партия тѳккѳн шайлоо күрѳѳсү кайтарылууга тийиш эмес;

- шаардык кеңештерге шайлоодо саясий партиялар үчүн шайлоо босогосун өзгөртүү боюнча түзѳтүү киргизилди (мурда бул норма 7% болсо, азыр 5%), талапкерлердин тизмесин көрсөтүүдө саясий партиялар кеңештеги мандаттардын санына барабар санда талапкерлерди көрсөтүшөт;

Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы шайлоо процессинин катышуучуларын – талапкерлерди, саясий партияларды мыйзамдарды жана мыйзамдын жаңы редакциясында белгиленген эрежелерди сактоого чакырат.

«Жергиликтүү кеңештердин депутаттарын шайлоо жөнүндө» Кыргыз Республикасынын 2024-жылдын 2-августундагы №158 Мыйзамына киргизилген өзгөртүүлөр жана ички жоболор жөнүндө кененирээк маалыматты Кыргыз Республикасынын Борбордук шайлоо комиссиясынын расмий сайтынан алсаңыз болот.