29.08.2021 №658 «Шайлоо комиссияларын түзүү, таркатуу жана шайлоо комиссияларынын резервин түзүү, жүргүзүү тартиби жөнүндө» Жобону бекитүү тууралуу» Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын 2019-жылдын 6-ноябрын
«Шайлоо комиссияларын түзүү, таркатуу жана шайлоо комиссияларынын резервин түзүү, жүргүзүү тартиби жөнүндө» Жобону бекитүү тууралуу» Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын 2019-жылдын 6-ноябрындагы №176 токтомуна ѳзгѳртүүлѳрдү киргизүү жѳнүндѳ
«Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамына ѳзгѳртүүлѳрдү киргизүү тууралуу» Кыргыз Республикасынын 2021-жылдын 26-августундагы №103 констиуциялык Мыйзамына ылайык, «Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 3, 4 жана 8-беренелерин жетекчиликке алып,
Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы
ТОКТОМ КЫЛАТ:
1. «Шайлоо комиссияларын түзүү, таркатуу жана шайлоо комиссияларынын резервин түзүү, жүргүзүү тартиби жөнүндө» Жобону бекитүү тууралуу» Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясынын 2019-жылдын 6-ноябрындагы №176 токтомуна тѳмѳндѳгүдѳй ѳзгѳртүүлѳр киргизилсин:
1) токтомдун преамбуласы тѳмѳндѳгүдѳй редакцияда баяндалсын:
««Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 4 жана 8-беренелерин, «Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамынын 12-беренесинин 5-бѳлүгүн, «Кыргыз Республикасында шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча шайлоо комиссиялары жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын Мыйзамынын 19 жана 24-беренелерин жетекчиликке алып, Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы токтом кылат:»;
2) жогоруда кѳрсѳтүлгѳн токтом менен бекитилген Шайлоо комиссияларын түзүү, таркатуу жана шайлоо комиссияларынын резервин түзүү, жүргүзүү тартиби жөнүндө Жободо:
- 2-пункт тѳмѳндѳгүдѳй мазмундагы 11 пунктча менен толукталсын:
«11) Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоо боюнча аймактык шайлоо комиссиялары (мындан ары – аймактык шайлоо комиссиялары);»;
- 4-пунктта «Кыргыз Республдикасынын референдуму жѳнүндѳ» деген сѳздѳрдѳн кийин «Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы жѳнүндѳ» деген сѳздѳр менен толукталсын;
- 25-пункт тѳмѳндѳгүдѳй редакцияда баяндалсын:
«25. Шайлоо комиссияларынын, округдук шайлоо комиссияларын кошпогондо, тѳрагаларын жана катчыларын шайлоо жана мѳѳнѳтүнѳн мурда бошотуу «Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум өткөрүү боюнча борбордук комиссиясы жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын конституциялык Мыйзамында каралган Борбордук шайлоо комиссиясынын тѳрагасын шайлоо жана бошотуу үчүн белгиленген тартипте жүргүзүлѳт.»;
- Жобо тѳмѳндѳгүдѳй мазмундагы 21 бѳлүк менен толукталсын:
«21. Аймактык шайлоо комиссияларын түзүүнүн жана ишин уюштуруунун тартиби
35-1. Округдук шайлоо комиссияларынын курамы Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоону даярдоо жана өткөрүү мезгилинде Борбордук шайлоо комиссиясынын токтому менен тиешелүү шайлоо округдарында иштеп жаткан тиешелүү аймактык шайлоо комиссияларынын мүчөлөрүнүн жана алардын резервдеринин ичинен түзүлөт жана бекитилет.
35-2. Борбордук шайлоо комиссиясы тѳмѳндѳгүдѳй тартипте ар бир шайлоо округу боюнча 12 мүчѳдѳн кем эмес курамда округдук шайлоо комиссиясын түзѳт:
- эгерде бир шаардын же райондун аймагында (АШК) бир шайлоо округу түзүлсѳ, анда округдук шайлоо комиссиясы аймактык шайлоо комиссиясынын курамынын мүчѳлѳрүнүн жана ошол аймактык шайлоо комиссиясынын резервинде турган адамдардын ичинен түзүлѳт;
- эгерде бир шаардын же райондун аймагында (АШК) эки же андан кѳп шайлоо округдары түзүлсѳ, анда округдук шайлоо комиссиялары аймактык шайлоо комиссиясынын курамынын мүчѳлѳрүнүн жана ошол аймактык шайлоо комиссиясынын резервинде турган адамдардын ичинен түзүлѳт;
- эгерде эки же андан кѳп шаарлардын же райондордун аймагында (АШК) бир шайлоо округу түзүлсѳ, анда округдук шайлоо комиссиясы ошол аймактык шайлоо комиссиясынын курамынын мүчѳлѳрүнүн ичинен түзүлѳт.
Зарылчылыкка жараша округдук шайлоо комиссияларынын мүчѳлѳрүнүн саны округдук шайлоо комиссиясынын сунуштамасы боюнча иш процессинде Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынын ѳзгѳртүлүшү мүмкүн.
35-3. Округдук шайлоо комиссиясы «Кыргыз Республикасынын Президентин жана Кыргыз Республикасынын Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жѳнүндѳ» Кыргыз Республикасынын конституциялык мыйзамын жүзѳгѳ ашырууну камсыз кылуу максатында:
1) шайлоо мыйзамдарынын аткарылышы үчүн контролдукту жүзөгө ашырат, ошондой эле тийиштүү округда алардын бир түрдүү колдонулушун камсыз кылат;
2) тийиштүү округда Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоону даярдоону жана өткөрүүнү уюштурууда Борбордук шайлоо комиссиясына кѳмѳктѳшѳт;
3) шайлоо участкаларынын жана округдарынын схемаларын жана чек араларын Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан кароо жана бекитүү үчүн сунуш киргизет;
4) участкалык шайлоо комиссияларынын курамын түзөт жана бекитет жана алардын жайгашкан ордун жалпыга маалымдоо каражаттарына жарыялайт;
5) калкка участкалык шайлоо комиссияларынын даректери жана телефон номурлары тууралуу маалымдайт;
6) тийиштүү аймакта Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоону даярдоо жана өткөрүү боюнча участкалык шайлоо комиссияларынын ишин уюштурат жана Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоону даярдоого жана өткөрүүгө байланышкан маселелер боюнча участкалык шайлоо комиссияларынын билдирүүлөрүн угат;
7) участкалык шайлоо комиссияларына укуктук, уюштуруу-усулдук жана материалдык-техникалык жардам көрсөтөт;
8) участкалык шайлоо комиссияларынын имарат, транспорт, байланыш менен камсыз болушун контролдойт, Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоону материалдык-техникалык жактан камсыз кылуунун башка маселелерин карайт;
9) шайлоочулардын тизмесин түзѳт, жүргүзѳт, жаңылайт жана тактайт;
10) шайлоочулардын тизмесин жалпы таанышууга жана көрүүгө сунуш кылынышына контролдукту жүзөгө ашырат;
11) Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоону даярдоого жана өткөрүүгө бөлүнгөн мамлекеттик акча каражаттарын тескейт, аларды участкалык шайлоо комиссияларынын ортосунда бөлүштүрөт жана ал каражаттардын максаттуу пайдаланылышына контролдукту камсыз кылат;
12) бардык талапкерлер жана саясый партиялар үчүн шайлоо алдындагы иште бирдей укуктук шарттардын сакталышын камсыз кылат, талапкерлердин жана саясий партиялардын шайлоочулар менен жолугушууларды ѳткѳрүүсүн уюштуруу боюнча чараларды кѳрѳт, үгүт материалдарын илүү үчүн орун-жайларды караштырат ;
13) участкалык шайлоо комиссияларына шайлоо жана башка документтерди жеткирүүнү уюштурат;
14) тийиштүү шайлоо округунда Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоодо добуш берүүнүн жыйынтыктарын белгилейт;
15) шайлоо мыйзамдарында белгиленген учурларда жана тартипте, айрым шайлоо участкаларында добуш берүүнүн жыйынтыгын анык эмес деп таанууга укуктуу;
16) Борбордук шайлоо комиссиясына Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоодо добуш берүүнүн жыйынтыктары тууралуу протоколдорду өткөрүп берет;
17) округдук шайлоо комиссиясына түздѳн түз келип түшкѳн, ошондой эле округдук шайлоо комиссясынын ыкчам таасир этүүчү координациялык тобуна келип түшкѳн участкалык шайлоо комиссияларынын чечимдерине жана аракеттерине (аракетсиздигине) даттанууларды жана арыздарды карайт, аларды милдеттүү түрдѳ реестрге киргизүү менен алар боюнча чечимдерди кабыл алат;
18) Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоону даярдоого жана өткөрүүгө байланышкан документтерди архивге же Борбордук шайлоо комиссиясына өткөрүп берүүнү камсыз кылат;
19) Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоону даярдоого жана өткөрүүгө бюджеттик каражаттардын түшүшү жана чыгымдалышы жөнүндө финансылык отчет берет;
20 зарылчылыкка жараша Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоону даярдоого жана өткөрүүгө байланышкан иштерди аткарууга штаттан тышкары кызматкерлерди эмгек келишимдери боюнча тартат;
21) участкалык шайлоо комиссиясынын мүчөлөрүн жана резервин окутууну жүргүзѳт;
22) шайлоо мыйзамдарына ылайык башка ыйгарым укуктарды ишке ашырат.
Округдук шайлоо комиссиясы өзүнүн ыйгарым укуктарын аткарбагандыгы же талаптагыдай эмес аткаргандыгы үчүн мыйзамга ылайык жоопкерчилик тартат.
35-4. Тѳмѳнкүлѳр округдук шайлоо комиссиясынын мүчѳсү боло албайт:
1) Жогорку Кеңештин депутаты, жергиликтүү кеңештердин депутаты;
2) мамлекеттик органдардын жана жергиликтүү ѳз алдынча башкаруу органдарынын кызмат адамы;
3) судья, укук коргоо жана фискалдык органдардын кызматкери, аскер кызматчысы;
4) талапкер, талапкердин жана саясий партиянын ѳкүлү;
5) башка мамлекеттин жарандыгы бар адам;
6) мыйзамда белгиленген тартипте соттуулугу алынбаган же жоюлбаган адам;
7) ал аймактык шайлоо комиссиясынын курамынан округдук шайлоо комиссиясынын курамына кирген аймактык шайлоо комиссиясын кошпогондо, башка шайлоо комиссиясынын мүчѳсү;
8) терс жагдайдын негизи боюнча шайлоо комиссиясынын мүчѳсүнүн милдетин аткаруудан мѳѳнѳтүнѳн мурда бошотулган адам.
Бир округдук шайлоо комиссиясынын курамына жубайлар жана жакын туугандар шайланышы мүмкүн эмес.
35-5. Округдук шайлоо комиссиясынын тѳрагасын жана катчысын дайындоо комиссиянын курамын бекитүүдѳ шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча иш тажрыйбасын эске алуу менен Борбордук шайлоо комиссиясынын токтому менен дайындалат.
Округдук шайлоо комиссиясынын тѳрагасын жана катчысын мѳѳнѳтүнѳн мурда бошотуу, бошогон кызмат ордун ээлѳѳ округдук шайлоо комиссиясынын курамынын сунуштамасы боюнча Борбордук шайлоо комиссия тарабынан жүргүзүлѳт.
35-6. Округдук шайлоо комиссиясынын курамы жана дареги Борбордук шайлоо комиссиясы тарабынан алар түзүлгѳн күндѳн тартып үч календардык күндѳн кеч эмес жалпыга маалымдоо каражаттарында жарыяланат жана Борбордук шайлоо комиссиясынын расмий сайтына жайгаштырылат.
35-7. Округдук шайлоо комиссиясынын ыйгарым укуктарынын мѳѳнѳтү анын биринчи жыйыны ѳткѳн күндѳн тартып башталат жана Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоонун натыйжалары расмий жарыялангандан кийин Борбордук шайлоо комиссиясынын чечими боюнча токтотулат.
35-8. Округдук шайлоо комиссиясынын мүчѳсү Борбордук шайлоо комиссиясынын чечими боюнча округдук шайлоо комиссиясынын ыйгарым укуктарынын мѳѳнѳтү аяктаганга чейин тѳмѳнкү учурларда милдетин аткаруудан бошотулат:
1) ѳзүнүн ыйгарым укуктарын тапшыруу жѳнүндѳ арызын бергенде;
2) Кыргыз Республикасынын тышкары туруктуу жашаган жерге чыгып кеткенде;
3) Кыргыз Республикасынын жарандыгынан чыкканда же жоготкондо, ошондой эле башка мамлекеттин жарандыгын алганда же болбосо чет мамлекеттин аймагында жарандын туруктуу жашоого укугун тастыктаган жашап туруу укугун алганда;
4) ага карата соттун күнѳѳ коюу ѳкүмү мыйзамдуу күчүнѳ киргенде;
5) аны жѳндѳмсүз, жѳндѳмдүүлүгү чектелген, ѳлгѳн жана аны белгисиз жок болгон деп таануужѳнүндѳ соттун чечими мыйзамдуу күчүнѳ киргенде;
6) ѳлгѳндѳ – округдук шайлоо комиссиясынын сунуштамасы боюнча;
7) округдук шайлоо комиссиясынын сунуштамасынын негизинде Борбордук шайлоо комиссиясынын чечими менен округдук шайлоо комиссиясынын мүчѳсүнүн ѳзүнүн милдеттерин жана тапшырмаларды системалуу түрдѳ аткарбагандыгы таанылганда;
8) округдук шайлоо комиссиясы таркатылганда;
9) милдеттерин жана тапшырмаларды системалуу түрдѳ аткарбаганда – округдук шайлоо комиссиясынын сунуштамасы боюнча.
35-9. Округдук шайлоо комиссиясынын курамынан анын мүчѳсү чыкканда, чыгып кеткен шайлоо комиссиясынын мүчѳсүнүн арызы катталган күндѳн тартып беш күндѳн кеч эмес тийиштүү аймактык шайлоо комиссиясынеын резервинен ордун ээлѳѳ жүргүзүлѳт.
35-10. Округдук шайлоо комиссиясынын мүчѳсү:
1) жыйын жѳнүндѳ ѳз учурунда маалымдалат;
2) округдук шайлоо комиссиясынын ыйгарым укуктарына кирген маселелер боюнча сунуштарды киргизиет;
3) округдук шайлоо комиссиясынын ыйгарым укуктарына кирген жана анын жыйынында каралып жаткан бардык маселелер боюнча добуш берүүнү жүргүзүүнү талап кылууга укуктуу;
4) округдук жана тѳмѳн турган комиссиялардын документтери жана материалдары менен таанышууга, алардын кѳчүрмѳлѳрүн алууга (шайлоочулардын тизмесин, шайлоо боюллетендерди кошпогондо) жана ошол кѳчүрмѳлѳрдү күбѳлѳндүрүүгѳ укуктуу;
5) шайлоо комиссияларынын аракеттерине (аракетсиздигине) Борбордук шайлоо комиссиясына даттанууга укуктуу;
6) жыйында добуш берүүдѳн баш тартууга укуксуз.
35-11. Округдук шайлоо комиссиясы, эгерде анын белгиленген мүчѳлѳрүнүн үчтѳн экисинен кем эмес курамы түзүлсѳ ишке киришүүгѳ укуктуу.
Округдук шайлоо комиссиясынын биринчи жыйыны курамы бекитилгенден кийин 5 календардык күндѳн кеч эмес ѳткѳрүлѳт, эгерде ага округдук шайлоо комиссиясынын белгиленген курамынын үчтѳн экиден кем эмеси катышса укукка сыйымдуу болуп саналат.
35-12. Округдук шайлоо комиссиясынын жыйынын (мындан ары –жыйыны) тѳрага тарабынан, ошондой эле округдук шайлоо комиссиясынын белгиленген курамынын үчтѳн экиден кем эмесинин талабы боюнча чакырылат.
Жыйын жумасына бир жолудан кем эмес ѳткѳрүлѳт. Округдук шайлоо комиссиясынын белгиленген санынын кѳпчүлүгү катышса жыйын мыйзам ченемдүү болот.
35-13. Шайлоону даярдоону жана ѳткѳрүүнү финансылык камсыз кылуу маселелери боюнча, добуш берүүнүн жыйынытыктары, шайлоону анык эмес таануу тууралуу, участкалык шайлоо комиссиясынын чечимдерин жокко чыгаруу жѳнүндѳ округдук шайлоо комиссиясынын чечимдери жыйында округдук шайлоо комиссиясынын белгиленген курамынын үчтѳн экиден кем эмеси тарабынан кабыл алынат.
Округдук шайлоо комиссиясынын башка маселелер боюнча чечимдери жыйында округдук шайлоо комиссиясынын белгиленген санынын кѳпчүлүк добушу менен кабыл алынат.
35-14. Округдук шайлоо комиссиясынын чечимдерине шайлоо комиссиясынын тѳрагасы жана катчысы кол коет.
Чечимге макул эмес округдук шайлоо комиссиясынын мүчѳсү жазуу жүзүндѳ ѳзгѳчѳ пикирин билдирүүгѳ укуктуу, ал жыйындын протоколунда чагылдырылууга, ага тиркелүүгѳ тийиш жана эки күндүк мѳѳнѳттѳн кеч эмес, ал эми добуш берилген күнү, добуш берлиген күндүн эртеси күнү – токтоосуз түрдѳ тѳрага тарабынан Борбордук шайлоо комиссиясына билдирилет.
35-15. Добуш берүүнүн жыйынытыктары, шайлоону анык эмес таануу тууралуу, участкалык шайлоо комиссиясынын чечимдерин жокко чыгаруу жѳнүндѳ, ошондой эле даттанууларды кароонун натыйжалары боюнча кабыл алынган округдук шайлоо комиссияларынын чечимдери Борбордук шайлоо комиссиясынын расмий сайтына жарыялоо үчүн 24 сааттын ичинде Борбордук шайлоо комиссиясына берилүүгѳ жатат.»;
- 36-пунктта:
биринчи абзац «Аймактык» деген сѳз «Округдук, аймактык» деген сѳздѳр менен аламштырылсын;
3-пунктча «19-беренесинин» деген сѳздѳрдөн кийин «жана ушул Жобонун» деген сѳздѳр менен толукталсын;
- 37, 38, 39, 40, 41, 56, 58, 59, 60 жана 61-пункттардагы ар түрдүү жѳндѳмѳдѳгү «аймактык» деген сѳз тийиштүү жѳндѳмѳдѳгү «округдук, аймактык» деген сѳздѳргѳ алмиаштырылсын;
- 39-пунктта «Мыйзамынын жоболоруна» деген сѳздѳрдөн кийин «жана ушул Жобонун» деген сѳздѳр менен толукталсын;
- 5-главанын аталышындагы «аймактык» деген сѳз «Округдук жана аймактык» деген сѳздѳргѳ алмаштырылсын;
- 57-пункттагы «аймактык» деген сѳз «округдук, аймактык» деген сѳздѳргѳ, «Өкмѳтү» деген сѳз «Министрлер кабинети» деген сѳздѳргѳ алмаштырылсын.
2. Бул токтом «Эркин Тоо» газетасына жана Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясынын расмий сайтына жарыялансын.
3. Бул токтомдун аткарылышын контролдоо Кыргыз Республикасынын Шайлоо жана референдум ѳткѳрүү боюнча борбордук комиссиясынын тѳрагасынын орун басары Т. У. Шайназаровго жүктѳлсүн.
ТӨРАГА Н.ШАЙЛДАБЕКОВА
Бишкек ш., 2021-жылдын 29-августу
№658